Tài liệu An toàn lao động vệ sinh nghề cá

Mô tả:

Việt Nam là một quốc gia có trên 3.260 km chiều dài bờ biển, với diện tích trên 1 triệu km2 mặt biển nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa quanh năm, có nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng phong phú, có tiềm năng to lớn để phát triển nền kinh tế hướng ra biển một cách bền vững, trong đó có ngành khai thác thủy hải sản. Biển Việt Nam có trên 110 loài cá kinh tế, tổng trữ lượng cá biển khoảng từ 3 đến 3,5 triệu tấn và khả năng khai thác cho phép là trên 1 triệu tấn/năm, trong đó cá nổi đóng vai trò rất lớn, chiếm 54,37% tổng trữ lượng cá. Ngoài ra, biển Việt Nam còn có nguồn lợi rất lớn từ động vật thân mềm với trên 2.500 loài, trữ lượng rất lớn và có giá trị kinh tế cao. Việc phát triển ngành khai thác thủy hải sản, nhất là khai thác hải sản xa bờ phát triển không những sẽ đóng góp rất lớn vào sự phát triển chung của nền kinh tế hướng ra biển đất nước, mà còn có đóng góp quan trọng trong chiến lược khẳng định chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông. Trong "Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020" được Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa X thông qua ngày 09/2/2007 đã nêu rõ: "Đến năm 2020, phấn đấu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, bảo đảm vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia trên biển, đảo, góp phần quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm cho đất nước giàu, mạnh". Muốn phát triển được ngành khai thác thủy hải sản xa bờ, song song với việc đầu tư phát triển đội tàu đánh cá với công nghệ hiện đại, cần phải chuẩn bị đội ngũ thuyền viên tàu cá có kiến thức và trình độ chuyên môn tốt, có ngoại ngữ, có kinh nghiệm, có ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong công nghiệp. Muốn làm được việc đó, bên cạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo, huấn luyện của các trường nghề trong hệ thống các cơ sở do Tổng cục dạy nghề (Bộ Lao động - TB&XH) hiện nay đang quản lý, cần đẩy mạnh việc xuất khẩu thuyền viên tàu cá đi làm việc trên các đội tàu hiện đại của các quốc gia có ngành khai thác hải sản phát triển. Bởi vì, việc xuất khẩu thuyền viên tàu cá sẽ không những mang về nguồn ngoại tệ rất lớn cho đất nước, ổn định cuộc sống của thuyền viên tàu cá và gia đình họ, mà còn góp phần nâng cao một cách cơ bản trình độ và kinh nghiệm của nguồn nhân lực phục vụ chiến lược vươn ra biển của đất nước. Trong thời gian qua, đã có nhiều đơn vị trong nước đưa được thuyền viên tàu cá đi làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, do thiếu những kiến thức cơ bản về an toàn lao động trên biển nên đã có nhiều vụ tai nạn đáng tiếc xảy ra. Đứng trước tình hình đó, Cục Quản lý Lao động Ngoài nước đã có đề xuất với Công ty VINIC thuộc Trường Đại học Hàng hải Việt Nam phối hợp cùng các chuyên gia của Cục xây dựng tài liệu “An toàn lao động vệ sinh nghề cá". Nhiệm vụ quan trọng này được giao cho Thuyền trưởng Lê Thanh Sơn, giảng viên Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, người đã có kinh nghiệm hơn 35 năm đi biển, đã từng nhiều năm làm thuyền trưởng trên nhiều con tàu siêu lớn, hiện đại của Nhật Bản, Hàn Quốc, tác giả của cuốn giáo trình "An toàn lao động hàng hải" đang được dùng làm tài liệu giảng dạy tại Nhà trường và Thạc sỹ Lê Thanh Tùng, người đã hoàn thành chương trình Thạc sỹ chuyên ngành An toàn Hàng hải tại Trường Đại học Hàng hải Thế giới (World Maritime University - Thụy điển), hiện là giảng viên Khoa Hàng hải, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam. Trong thời gian chuẩn bị không dài, nhưng với tâm huyết và sự nỗ lực rất lớn của hai tác giả Lê Thanh Sơn và Lê Thanh Tùng, cuốn tài liệu đã được hoàn thành và thực sự là một cẩm nang vô cùng thiết thực và phù hợp với yêu cầu huấn luyện đội ngũ thuyền viên tàu đánh cá phục vụ xuất khẩu lao động của Việt Nam hiện nay. Trong thời gian tới, nếu được đầu tư thêm và có sự cập nhật, bổ sung, hiệu chỉnh cần thiết, cuốn tài liệu này sẽ trở thành một giáo trình không thể thiếu cho các cơ sở đào tạo, huấn luyện, các đơn vị quản lý thuyền viên tàu cá của Việt Nam, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chiến lược phát triển nên kinh tế hướng ra biển của Đảng và Nhà nước./ Phần 1 Mở đầu 1.1. Giới thiệu về công việc trên tàu đánh cá Theo báo cáo khảo sát điều kiện làm việc trên các tàu cá nước ngoài tại Hà Tĩnh 9/2012 cho biết: các thuyền viên Việt Nam hiện nay đã được liên hệ làm việc trên các tàu cá đại dương mang quốc tịch Hàn Quốc và Đài Loan, và làm việc trên ba loại tàu là: Tàu giã cào, tàu cá ngừ và tàu câu mực; trọng tải của tàu từ 500 tấn đến 2.200 tấn. Đây là các loại tàu cá lớn, chiều dài thường vào khoảng 45m cho đến 80- 90 m, là các loại tàu cá ít gặp ở Việt Nam. Trên các tàu cá này, tuy vấn đề an toàn không bắt buộc phải tuân thủ đẩy đủ các quy định của “Công ước quốc tế về an toàn sinh mạng con người trên biển – SOLAS” nhưng cũng yêu cầu áp dụng các tiêu chuẩn rất cao về an toàn theo quy định của nước sở tại. Tuy nhiên do các thuyền viên Việt Nam chưa được huấn luyện đầy đủ về các vấn đề về an toàn và vệ sinh phù hợp với các loại tàu này, nên đã có nhiều tai nạn đáng tiếc xảy ra. Ngư trường đánh bắt hải sản xa bờ, phần lớn công việc được phối hợp tác nghiệp theo nhóm, tuy nhiên cũng có một số công việc thuyền viên tác nghiệp độc lập; thời gian thuyền viên làm việc trên biển ngắn nhất là 10 ngày và dài nhất là 3 năm không lên bờ. Thời gian làm việc trong ngày không cố định theo giờ và theo ca vì thuyền viên phải thực hiện và hoàn thành các công việc kể từ khi phát hiện luồng cá, mực, tổ chức vây bắt đến khi đưa sản phẩm vào kho đông lanh, thời gian làm việc này từ 18 giờ đến 3 ngày đêm, làm việc trong mọi hoàn cảnh của thời tiết như nắng nóng, sóng to, gió lớn và băng giá, xong việc thuyền viên mới được nghỉ. Thuyền viên được thuyền trưởng giao những công việc như đánh bắt cá, vá lưới, chầu dây, làm cá, bảo quản thực phẩm trong kho lạnh và lau chùi sàn tàu, thân tàu và được trang bị dụng cụ bảo hộ như: quần, áo mưa, mũ bảo hiểm, ủng, găng tay, tất. Hầu như mọi công việc trên tàu cá như đánh bắt cá, vá lưới, chầu dây, làm cá, bảo quản thực phẩm trong kho lạnh v.v…,đều tồn tại một số nguy hiểm cho sức khỏe và sự an toàn cá nhân. Mặc dù vậy , các sự cố này có thể được ngăn chặn thông qua quá trình đào tạo, có nhận thức tốt về rủi ro, và thực thi các biện pháp an toàn trên tàu cá. Vì vậy, mục đích của cuốn sách này là để hỗ trợ các nhà nghiên cứu, các nhà giáo dục, quản lý, và các thuyền viên trên các tàu cá đại dương nhằm tạo ra một môi trường làm việc an toàn, khỏe mạnh và hiệu quả.